چند صد سال است که قهوه، این نوشیدنی جادویی، به نیروی محرک بشر تبدیل شده. به عنوان اولین نوشیدنی صبحگاهی، یا میان وعدهای به وقت ظهر یا عصر، به کمک کافئین قهوه، با انرژی و تمرکز بیشتری امور روزانهی خود را پیش میبریم. مصرف نزدیک به دو هزار میلیون فنجان قهوه در روز، نشانهی میزان محبوبیت و همهگیری این نوشیدنی است. ولی به چه قهوهای کافئین بالا گفته میشود؟
کافئین یک محرک طبیعیست که بیشتر در چای، قهوه و گیاه کاکائو یافت میشود. اثر کافئین بر مغز و سیستم عصبی مرکزی کمک میکند هشیار باشید و بر هجوم خستگی غلبه کنید. در حالی که مورخان اولین دمآوری چای را به بیش از ۲۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح مربوط میدانند، احتمال دارد کشف کافئین دهها قرن بعد توسط چوپانی اتیوپیایی رخ داده باشد که متوجه انرژی اضافی بزهایش پس از خوردن این گیاه شد. نوشیدنیهای سبک حاوی کافئین در دههی اول ۱۸۰۰ میلادی وارد بازار شد و سپس نوشابههای انرژیزا هم به بازی وارد شدند. امروزه، ۸۰٪ جمعیت زمین کافئین روزانه یک محصول دارای کافئین مصرف میکنند و در آمریکای شمالی این رقم تا ۹۰٪ بزرگسالان را شامل میشود.
کافئین یک محرک طبیعیست که باعث افزایش فعالیت مغز و سیستم عصبی میشود و با مسدود ساختن اثر هورمونهای آندنوزین و ملاتونین، باعث احساس افزایش انرژی میشود. مصرف کافئین همچنین باعث ترشح هورمون دوپامین میشود که موجب احساس شادیست و به کمک آن با بیشتر و بهتر میتوانیم با محیط پیرامون خود ارتباط برقرار کنیم؛ به عبارتی، مصرف کافئین خلق و خوی ما را بهتر میکند.
در کنار عطر و طعم عالی، خیلی از ما به دلیل اثرات کافئین قهوه مینوشیم. از لحاظ نظری، عوامل زیادی میتواند در میزان کافئین اثرگذار باشد. برای نمونه، قهوه روبوستا نزدیک به دو برابر قهوه عربیکا کافئین بیشتری دارد. حتی درجهی برشتهکاری دانههای سبز قهوه در میتواند در میزان کافئین قهوه اثرگذار باشد. اما مهمترین عامل اثرگذار در کافئین نوشیدنی، ابتدا نسبت میزان آب مورد استفاده و پودر قهوه، و سپس مدت زمان تماس آب با پودر قهوه است. برای مثال، به طور کلی توصیه میشود به ازای استفاده از ۱۰۰۰ گرم آب، ۶۰ گرم پودر قهوه استفاده کنیم. یعنی ۱۵ گرم قهوه به ازای هر لیوان ۲۵۰ میلیلیتری. حال اگر به جای ۱۵ گرم، از ۱۶ یا ۱۷ گرم قهوه استفاده کنیم، کافئین نوشیدنی به مراتب افزایش مییابد.
از طرف دیگر، مدت زمان تماس آب با پودر قهوه هم اهمیت دارد. به عنوان مثال، در شیوههای دمآوری که آب و قهوه مدت زمان بیشتری با یک دیگر در تماس باشند، کافئین بیشتر از دانه قهوه عصارهگیری میشود. برای مثال اگر دمآوری قهوه در فرنچپرس به جای ۳ دقیقه، ۵ یا ۶ دقیقه به طول انجامد، نوشیدنی دارای کافئین بیشتری خواهد بود.
بر خلاف باور رایج، درجهی برشتهکاری یا روست قهوه در مقدار کافئین آن تاثیر قابل توجهی ندارد. کافئین ترکیبی نیست به سادگی با حرارت از بین برود و قهوههای تیرهتر، نسبت به قهوههایی با برشتهکاری روشنتر شاید تنها ۱٪ کافئین کمتری داشته باشند. اما عوامل دیگر مانند نژاد و همچنین شیوهی دمآوری، تاثیر قابل توجهی در میزان کافئین نوشیدنی دارند که بالاتر مورد بررسی قرار گرفت.
مطالعات اخیر نشان داده است که امکان فوت قهوهنوشان در اثر برخی دلایل اصلی فوت بانوان مثل بیماری کرونر قلب، سکته، دیابت و بیماریهای کلیوی کمتر است.
افرادی که بیشتر قهوه مینوشند، کمتر به دیابت نوع ۲ مبتلا میشوند.
نوشیدن روزانه یک تا دو لیوان بزرگ (۲۴۰ میلیلیتری) قهوه فرانسه یا دمی، میتواند به جلوگیری از نارسایی قلبی کمک کند.
کافئین نهتنها به جلوگیری از ابتلا به پارکینسون کمک میکند، بلکه میتواند به افراد مبتلا، در کنترل بهتر حرکات کمک کند.
به نظر میرسد هر دو قهوهی معمولی و بدون کافئین، از کبد محافظت میکند. تخقیقات نشان میدهد که با مصرف قهوه، احتمال قرار داشتن آنزیمهای کبدی در بازهی سلامت بیشتر خواهد بود.
قهوههایی با برشتهکاری و روست تیرهتر، باعث کاهش شکستگی رشتههای DNA میشود که به شکل طبیعی در بدن ایجاد میشوند و اگر توسط سلولها درمان نشوند، منجر به سرطان یا ایجاد تومور خواهند شد.
از هر ۲۳ زن، یک نفر به سرطان رودهی بزرگ مبتلا میشود. اما محققان دریافتاند که قهوهنوشان ۲۶٪ کمتر در معرض این بیماری قرار دارند.
کافئین دو لیوان بزرگ (۲۴۰ میلیلیتری) قهوه میتواند محافطت قابل توجهی در برابر این بیماری ایجاد کند. زنان ۶۵ ساله و بالاتر که روزانه ۲ تا ۳ لیوان قهوه مینوشند، به طور کلی کمتر دچار زوال عقل خواهند شد.
کنترل عصارهی قهوه، بهترین و هم یکی از سختترین موارد در دمآوری قطرهای است. عناصر بسیاری باید در ن...
موج سوم قهوه. در کافیشاپها و فضای مجازی بارها با این اصطلاح روبهرو میشویم؛ اما واقعا معنای آن چی...
قهوه دوستان با هر سطح از تخصص، تا حدودی با اسامی «عربیکا» و «روبوستا» آشنا هستند که برای اشاره به دو...