9 عارضه جانبی مصرف بیش از حد کافئین

چای و انواع قهوه از جمله قهوه اسپرسو، قهوه فوری، قهوه کپسولی و ... جزو نوشیدنی‌های پرطرفدار در سراسر دنیا هستند که به دلیل مواد تشکیل دهنده‌شان برای بدن بسیار مفید هستند.

کافئین موجود در این نوشیدنی‌ها سبب سرحالی، نشاط، افزایش عملکردهای ذهنی و بدنی می‌شود.

با توجه به سیستم‌های بدنی متفاوت در انسان، مصرف دزهای بسیار پایین مواد خوراکی حاوی کافئین سبب ایجاد مشکلاتی در برخی افراد شود.

در هر صورت مصرف مقادیر بالای کافئین سبب بروز مشکلات و عوارض جانبی می‌شوند که بهترین راه برای جلوگیری از این عوارض، مصرف میزان کافی قهوه و چای می‌باشد.

تاثیر ژن‌ها در تحمل میزان کافئین را نباید دست کم گرفت به‌طوری که برخی افراد توانایی تحمل مقادیر بالای کافئین را دارند اما برخی دیگر خیر.

مدت زمان ماندگاری کافئین در بدن چقدر است؟

عوارض مصرف بیش از حد کافئین:

1- اضطراب

کافئین با کاهش تاثیرات آدنوزین که سبب خستگی می‌شود، باعث ترشح آدرنالین و افزایش انرژی می‌شود.

مصرف دزهای بالای کافئین، سبب افزایش این تاثیرات شده و در نهایت فرد دچار اضطراب و لرزش بدن می‌شود.

مصرف دزهای متوسط کافئین نیز ​​باعث تنفس سریع و افزایش استرس در هنگام مصرف کافئین در یک نشست و جلسه می‌شود.

2- بی‌خوابی

یکی از بارزترین ویژگی‌های کافئین بیدار نگهداشتن فرد است. از طرف دیگر مصرف مقدار زیاد کافئین داشتن خواب لازم و کافی را از فرد سلب می‌کند.

مصرف مقادیر کم و متوسط کافئین در افرادی که خواب خوب دارند یا خودشان کم خواب هستند، تاثیر چندانی بر روی خواب آن‌ها ندارد.

کافئین به تنهایی نمی‌تواند بر روی خواب شما تاثیر داشته باشد، و میزان تاثیر آن به ژنتیک و یکسری عوامل دیگر نیز بستگی دارد.

کافئین فقط در قهوه و چای فقط وجود ندارد بلکه آن‌را می‌توان در کاکائو، نوشابه، برخی نوشیدنی‌های انرژی‌زا و برخی داروها یافت.

بهتر است مصرف کافئین خود را به ساعات پایانی روز و قبل از خواب خود موکول نکنید زیرا شما را به بی‌خوابی و بی‌قراری دچار می‌کند.

طبق تحقیقات متوسط زمان باقی ماندن کافئین در بدن شخص 5 ساعت می‌باشد اما این زمان با توجه به سیستم و تیپ بدنی هر شخصی می‌تواند از 1.5 ساعت تا 9 ساعت متفاوت باشد.

3- مشکلات گوارشی

مصرف قهوه در برخی افراد باعث تحریک و حرکت روده می‎‌شود.

اثر ملین قهوه به ترشح گاسترین، هورمونی که معده تولید می‌کند و فعالیت در روده بزرگ را تسریع می‌کند، نسبت داده شده است. بعلاوه، نشان داده شده است که مصرف قهوه بدون کافئین نیز همین تاثیر را بر روی روده خواهد داشت.

با این حال ، به نظر می رسد خود کافئین نیز با افزایش چرخش منظم، انقباضاتی که غذا را از طریق دستگاه گوارش شما حرکت می‌دهد  حرکات روده را تحریک می‌کند.

با توجه به این تأثیر، جای تعجب نیست که دزهای زیاد کافئین در برخی از افراد منجر به شل شدن مدفوع یا حتی اسهال شود.

برخی افراد اعتقاد داشتند که نوشیدن قهوه باعث زخم معده می‌شود اما تحقیقات نشان داده است که هیچ ارتباطی بین زخم معده و نوشیدن قهوه وجود ندارد.

اما نوشیدن قهوه می‌تواند بیماری رفلاکس معده(مری) را در برخی افراد بدتر کند.

از آن‌جا که قهوه بر روی فرایند هضم غذا تاثیر بسزایی دارد، در صورت بروز هرگونه مشکل گوارشی میزان دز مصرفی خود را کاهش دهید یا از نوشیدنی‌های دیگر مانند چای استفاده نمایید.

4- تجزیه عضله

رابدومیولیز یک بیماری بسیار جدی است که در آن رشته‌های عضلانی آسیب دیده وارد جریان خون می‌شوند و سبب نارسایی کلیه و مشکلات دیگر می‌شوند.

علل شایع رابدومیولیز شامل ضربه، عفونت، سومصرف مواد مخدر، کشیدگی عضلات و گزش مارهای سمی یا حشرات است.

علاوه بر این، چندین گزارش در مورد رابدومیولیز، مربوط به مصرف بیش از حد کافئین گزارش شده است. اگرچه ابتلا به رابدومیولیز در اثر مصرف بیش از حد کافئین نسبتاً نادر است.

پس بهتر است افرادی که به مصرف زیاد کافئین حساسیت دارند، مقدار مصرف کافئین خود را کنترل و کاهش دهند.

به منظور کاهش خطر رابدومیولیز، بهتر است مصرف خود را به حدود 250 میلی‌گرم کافئین در روز محدود کنید، مگر این‌که عادت به مصرف بیشتر کافئین در روز داشته باشید.

5- اعتیاد

مصرف زیاد قهوه و کافئین در طولانی مدت ممکن است شکل اعتیاد پیدا کند.

اگرچه کافئین باعث ایجاد برخی مواد شیمیایی مغزی مشابه کوکائین و آمفتامین می‌شود، اما به شدت این مواد فرد را دچار اعتیاد نخواهد کرد با این حال در دزهای بالا می‌تواند سبب اعتیاد جسمی و روانی شود.

افرادی که تا 16 ساعت قهوه ننوشند و میزان کافئین بدن آن‎‌ها تامین نشود، ممکن است دچار سردرد، خستگی و گاها عصبانیت شوند.

6- افزایش فشار خون

مصرف دز کافی قهوه و کافئین در روز سبب بروز بیماری‌های قلبی و سکته مغزی نخواهد شد.

اما مصرف دزهای بالای کافئین به دلیل تحریک سیستم عصبی بدن، ممکن است فرد را با مشکلاتی مواجه سازد. البته این تاثیر در افرادی که به خوردن قهوه و کافئین عادت ندارند یا دارای سابقه فشار خون بالا هستند، بیشتر مشهود است.

همچنین افزایش فشار خون ناشی از مصرف کافئین به مرور زمان می‎‌تواند سبب گرفتگی عروق و مشکلات قلبی و سکته مغزی شود.

مصرف کافئین سبب افزایش فشار خون در افراد سالم به هنگام ورزش و افرادی که فشارخون پایینی دارند، می‌شود.

7. 7- افزایش ضربان قلب

مصرف کافئین می‌تواند منجر به تغییر ریتم ضربان قلب، به نام فیبریلاسیون دهلیزی شود. که بیشتر در جوانانی گزارش شده است که نوشیدنی‌های انرژی زا حاوی دزهای بالای کافئین را مصرف می‌کنند.

افزایش ضربان قلب در افراد مختلف؛ متفاوت است و همه‌ی افراد به‌طور یکسان با این مشکل مواجه نخواهند شد.

8. 8- خستگی

مصرف چای و قهوه و سایر خوراکی‌های حاوی کافئین سبب افزایش سطح انرژی می‌شوند اما فرد ممکن است پس از خروج کافئین از بدن و از بین رفتن تاثیرات آن، احساس کوفتگی و خستگی کند.

برخی مطالعات نشان داده است با وجود این‌که مصرف کافئین سبب افزایش سطح انرژی و هوشیاری افراد به مدت چند ساعت می‌شود اما این افراد در روز بعد بیش از حد معمول احساس خستگی می‌کردند.

9- تکرر ادرار و بیرون‌روی زیاد

یکی از عوارض جانبی مصرف کافئین، تکرار ادرار و افزایش تعداد دفعات مراجعه به سرویس بهداشتی می‌باشد.

بسیاری از افراد این تجربه را دارند که بعد از مصرف قهوه یا چای دچار تکرر ادرار شده‌اند.

این عارضه به دلیل اثرات تحریک‌کنندگی این ماده بر روی مثانه می‌باشد این تاثیر بخصوص در افراد مسن و کسانی‌که مثانه تحریک‌پذیر دارند بیشتر مشهود است.

مصرف مقادیر زیاد کافئین در دزهای بالا می‌تواند سبب بی‌اختیاری ادراری شود پس بهتر است کافئین را به اندازه مصرف کرد.

خرید قهوه، و مصرف مقادیر کم تا متوسط کافئین نه‌تنها فرد را با مشکل مواجه نمی‌سازد، بلکه تاثیرات مثبتی بر روی جسم و روان فرد خواهد داشت.

اما مصرف دزهای بالای کافئین می‌تواند عوارض جانبی مختلفی را برای فرد به‌وجود بیاورد که بروز این عوارض به ژن و سیستم بدنی فرد نیز بستگی دارد.

برای دریافت مزایای کافئین بدون تأثیرات نامطلوب، ارزیابی صادقانه‌ای از خواب، سطح انرژی خود و همچنین سایر عواملی که ممکن است تحت تأثیر مصرف کافئین قرار بگیرند را انجام دهید و در صورت لزوم میزان مصرف خود را کاهش دهید.